ការស្គាល់ប្រភេទសារជាតិផ្អែម ជារឿងសំខាន់ ហើយរឹតតែពិសេសថែមទៀតនោះ គឺការស្គាល់គុណភាពសារជាតិផ្អែម និងរបៀបទទួលទាន ចម្អិន និងបរិមាណដែលត្រូវទទួលទាន។ សារជាតិផ្អែមនៅក្នុងបន្លែផ្លែឈើ បាយ មី ឬភេសជ្ជៈ ដែលយើងទទួលទានសព្វថ្ងៃ គឺអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម គ្រាន់តែទម្រង់មិនដូចគ្នា ព្រោះខ្លះធ្វើឱ្យទ្បើង ជាតិស្ករក្នុងឈាមលឿន ខ្លះទ្បើងយឺត ដែលក្នុងពាក្យបច្ចេកទេស ហៅថា “សន្ទស្សន៍ជាតិស្ករ”។ នេះបើតាមឱ្យដឹងពី លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុំ សត្ថា គ្រូពេទ្យឯកទេស ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក្រពេញនិងអរម៉ូន នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត។
គ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែមរូបនេះ ពន្យល់ថា ជាតិស្ករ ត្រូវបានគេហៅទូទៅបំផុត ប៉ុន្តែក្នុងវេជ្ជសាស្ត្រ ជាតិស្ករ បែងចែកជា ៣ប្រភេទ គឺជាតិស្ករដែលមានក្នុងផ្លែឈើធម្មជាតិ; ជាតិស្ករចម្រាញ់ (ទម្រង់ធម្មតា) និងជាតិស្ករម្សៅ។ ក្នុងចំណោមជាតិស្ករ ដែលត្រូវបានបែងចែកនោះ រួមមាន៖
–សន្ទស្សន៍ជាតិស្ករធម្មជាតិ ៖ គឺមានក្នុងផ្លែឈើធម្មជាតិដូចជាចេក ក្រូច ដូងជាដើម-ល-។ ការទទួលទានផ្លែឈើទាំងនេះ មិនធ្វើឱ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមទេ ព្រោះវាមានជាតិសសៃ “Fiber” មិនរលាយ និងជ្រាបចូលក្នុងឈាមទេ។
–សន្ទស្សន៍ជាតិស្ករចម្រាញ់ (ទម្រង់ធម្មតា) ៖ ជាតិស្ករទាំងនេះ គឺបានមកពីទឹកឃ្មុំ ផ្លែឈើ(fructose) ទឹកដោះ(Galactose) -ល- ដែលសុទ្ធសឹងតែត្រូវបានគេចម្រាញ់ចេញធម្មជាតិ។ ចំណុចនេះ ពេទ្យឯកទេសបញ្ជាក់ថា ទោះបីស្ករដែលចម្រាញ់ពីផ្លែឈើធម្មជាតិក៏ពិតមែន តែវាអាចធ្វើឱ្យកើនឡើងជាតិស្ករក្នុងឈាម ខុសពីការទទួលទានតាមធម្មតា។
–សន្ទស្សន៍ជាតិស្ករទម្រង់ម្សៅ “Starch” ៖ ដែលមានក្នុងអាហារធ្វើពីម្សៅ បាយ មី មីសួរ ត្រាវ ដំទ្បូងជាដើម-ល-។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតគូសបញ្ជាក់ដែរថា អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម គួរប្រយ័ត្នបំផុត គឺជាតិស្ករប្រភេទចម្រាញ់ និងជាតិស្ករម្សៅ។
ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមលើការលើកឡើងខាងលើ លោកពន្យល់ថា បើយើងមានក្រូច ២ផ្លែ ពិតណាស់បរិមាណសារជាតិផ្អែម ស្មើគ្នា។ ប៉ុន្តែបើសិនជាផ្លែក្រូច១ យើងច្របាច់ជាទឹកក្រូច ឯក្រូច១ផ្លែទៀត ទទួលទានធម្មតា ថ្វីបើបរិមាណស្មើគ្នា តែទឹកក្រូចដែលច្របាច់ ធ្វើឱ្យជាតិស្ករក្នុងឈាមទ្បើងលឿនជាង៕
