បច្ចេកទេសដាំដុះ ត្រប់វែង

ត្រប់វែងផ្តល់នូវជាតិសរសៃ និងសារធាតុចិញ្ចឹមជាច្រើន តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សដូចជាជាតិសរសៃ ទង់ដែង ម៉ង់ហ្គាណែសB-៦ និងជាតិ Thiamine វាក៏ផ្ទុកវីតាមីន ជាតិសរសៃ ប៉ូតាស្យូម វីតាមីន C វីតាមីន B-៦ និងសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម សមាសធាតុ phenolic ដែលដើរតួជាសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម សារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មនៅក្នុងត្រប់វែងទាំងអស់គឺ Anthocyanins រួមមាន Nasunin, Lutein និង Zeaxanthin ។

លើសពីនេះ ត្រប់វែងមានប្រយោជន៍ដល់សុខភាពដូចជា៖ ជួយសុខភាពបេះដូង, ជួយកូលេស្តេរ៉ុលក្នុងឈាម, ជួយទប់ស្កាត់ជម្ងឺមហារីក, មុខងារពង្រឹងការយល់ដឹង, ជួយដល់ការគ្រប់គ្រងទំងន់, ជួយសុខភាពភ្នែកចំពោះមនុស្សវ័យចំណាស់ជាដើម។

ខាងក្រោមនេះ គឺជាបច្ចេកទេស ក្នុងការដាំដុះ ដំណាំត្រប់វែង៖

ការជ្រើសរើសពូជ

ដំណាំត្រប់ក៏ដូចជាដាំំណាំឯទៀតដែរ ការជ្រើសរើសពូជមានសារៈ សំខាន់បំផុតគឺ សំដៅទៅការលូតលាស់ និងឲ្យផលខ្ពស់
ពូជត្រូវដឹងប្រភពត្រឹមត្រូវ ប្រភេទពូជបង្កាត់ មានជំនាន់ Hybride F ឬពូជបង្កាត់សេរី (OPV) ដែលហៅថា ពូជក្នុងស្រុកមានអាយុកាលលូតលាស់ សមស្របនឹងតំបន់ដាំដុះព្រមទាំងពេញនិយមប្រើប្រាស់។
គ្រាប់ពូជមានសុខភាពល្អ ភាពសុទ្ធ ការកំណត់ប្រើជាក់លាក់។
ការសាបកូន និងថែទាំកូនត្រប់៖
ប្រើគ្រាប់ពូជចំនួន ៣៧៥ ទៅ ៥០០ ក្រោម ដាំលើផ្ទៃដី ១ហ.ត
មុននឹងសាបគ្រាប់ពូជត្រូវយកមកសំអាតជាមុន
បន្ទាប់មកយកទៅដាក់ហាលថ្ងៃរយៈ ពេល១ ទៅ២ម៉ោង
ត្រាំទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ រយៈពេល១៥-២០នាទី ទើបត្រាំទឹកត្រជាក់ធម្មតាមួយយប់
ក្រោយមកយកទៅ ផ្អាប់ ២យប់ នៅពេលគ្រាប់ត្រប់ដុះពន្លកសៗ
ដំបូងអាច យកទៅសាបឬ ដាក់ក្នុងកន្ទោងក៏បាន

ការបណ្តុះកូន

សាបថ្នាលធម្មតា

ទីតាំងថ្នាលសាបគឺស្រលះ ដីទួលស្រស់ទឹកមានជីជាតិល្អ
កាប់ហាលដីឲ្យស្ងួត ទើបលើករងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដីលើករងគឺឲ្យម៉ដ្ឋល្មមកៀរឲ្យស្មើ គួរធ្វើដំបូងប្រក់ ពេលមេឃភ្លៀង
យកជីប្រភេទស៊ុបពែផូស្វាត មកបាចចំនួន ១៥០ ក្រាម ឬជី ១៥.១៥.១៥ ចំនួន២០០ក្រាម សម្រាប់ផ្ទៃថ្នាល១០ម២
បន្ទាប់មករាស់លុបជី ទាំងនោះឲ្យកប់ជ្រៅទៅក្នុងដី
សាបឲ្យរង្វើលល្មម ហើយរោយកំទេចចំបើង ចិញ្ច្រាំខ្លីៗ ពីលើតាមក្រោយ ដើម្បីការពារសំណើមដី
បន្ទាប់មកស្រោចសូលុយស្យុង ថ្នាំផ្សិត ដូចជា Mancozeb ការពារជម្ងឺរលួយកូនឈ្មោះ Damping off នៅពេលវាដុះថ្មីៗ
ស្រោច ទឹកដកស្មៅ និង ជីបំប៉ន ជីត្រូវធ្វើឡើងជាប្រចាំ ដើម្បីឲ្យកូនដំណាំលូតលាស់ល្អ
ក្រោយពីសាបរយៈ ពេល ៣ទៅ៤ អាទិត្យ អាចយកទៅដាំបាន

សាបកូនថ្នាលដីខ្សាច់៖

ដំបូងត្រូវធ្វើឡាំង ឬកេសដែលមានទទឹង ៥០ស.ម បណ្ដោយ ១ម ជម្រៅ ៥ស.ម បាតកេសត្រូវមានរន្ធៈតូចៗ
យកដីខ្សាច់ម៉ដ្ឋ មកដុតសំលាប់មេរោគជាមុន ហើយទុកឲ្យត្រជាក់ ទើបចាត់ចូលក្នុងកេសឲ្យពេញ ស្រោចទឹកឲ្យជោគ
បន្ទាន់មកគ្រាប់ដែលដុះពន្លកសៗ ទៅ សាបតាមចង្អូរជម្រៅ ១ម ចន្លោះចង្អូរ ៥ សម
ក្រោយសាបហើយត្រូវលប់ដីខ្សាច់នេះពីលើឲ្យជិតគ្រប
យកចំបើងស្ងួតពីលើ ហើយស្រោចទឹកឲ្យជោគ ព្រឹក ល្ងាច រយៈពេល ២-៣ ថ្ងៃ អាចបកចំបើងទាំងនោះ ចេញគឺពេលត្រប់ដុះទូលដីខ្សាច់ចេញមក។
ក្រោយពីវាដុះមានសន្លឹកកំណើត ពីដំបូងមាន អាយុ៧-១០ថ្ងៃ អាចដកកូនពីកេសដីខ្សាច់ទៅស្ទូងលើថ្នាល ឬ កន្ទោង ដែលដីមានជីជាតិ ជីកំប៉ុស្ដិ៍ និង អង្កាម
ថែទាំស្រោចទឹក ស្រោចជី អាចធ្វើឡើងដូចដូចគ្នា នឹង ការសាបថ្នាលធម្មតាដែរ
សាបរបៀបនេះ ប្រើគ្រាប់ពូជចំនួនតិច អាចដាំបានផ្ទៃដីធំ ហើយកូនត្រប់ឆាប់បានយកទៅដាំ គឺរយៈពេលតែ ៣អាទិត្យប៉ុណ្ណោះ

ការដាំដុះ

ការរៀបចំដីដាំដុះ

ភ្ជរឲ្យជ្រៅរាស់បំបែកដី ឲ្យម៉ដ្ឋនិងច្រើនសារ គឺរឹតតែធ្វើឲ្យដីធូរ មានបន្ទុកខ្យល់គ្រប់គ្រាន់
រាស់ប្រមូលនូវស្មៅ កាកសំណល់ដំណាំចាស់ ដុតឬយកចេញពីចំការ
បន្ទាប់មកភ្ជួរហាលដី រយៈពេល ៥ទៅ៧ ថ្ងៃ ឲ្យងាប់ស្មៅ និង ផ្ដាច់ជីវិតពពួកសត្វល្អិតចង្រៃ ផ្សេងៗនៅក្នុងដី
ក្រោយមកទើប រាស់បំបែកដីឲ្យម៉ដ្ឋនិងកៀរឲ្យស្មើ
លើករងដាំបានត្រូវ ភ្ជួររាស់ដីឲ្យបាន៣ ទៅ ៤លើក
លើករង ឬថ្នាលសំរាប់ដាំត្រប់ មានទទឹង១ម កំពស់២០-២៥ស.ម បណ្ដោយទៅតាមលទ្ធភាពរបស់ដី

ការដាក់ដាំ

បន្ទាប់ពីលើករងហើយ ត្រូវកាប់ជារណ្ដៅតាមបណ្ដោយរង ឬថ្នាល
ដាំមួយជួរ គឺចន្លោះជួរ ១-១,២សម ចន្លោះគុម្ព ៧០-៨០សម មួយគុម្ពមួយដើម
ជម្រៅរណ្ដៅដែលកាប់គឺ ៨-១០សម
ករណីត្រប់សាបលើថ្នាលផ្ទាល់ ត្រូវស្រោចទឹកកូនត្រប់ឲ្យជោគ រយៈពេល ២០ ទៅ ៣០នាទីមុនដក ដើម្បីបន្ធូរនូវការដាច់ឬស
កូនត្រប់ត្រូវដកពីព្រឹក បន្ទាប់មកយកវាទៅដាក់ ក្នុងឧបករណ៏ដូចជា កញ្ជី ល្អី កញ្ឆេ
ស្រោចទឹកឲ្យជោគ រក្សាទុកនៅក្រោមម្លប់ ធ្វើឲ្យកូនត្រប់មានសភាពរឹងមាំ ធន់កំដៅថ្ងៃក្រោយមក
បន្ទាប់មកយកទៅដាំ នៅពេលរសៀលចាប់ពីម៉ោង ២ រហូតដល់ពេលល្ងាចត្រជាក់
ក្រោយពីដាំភ្លាមត្រូវស្រោចទឹក ឲ្យជោគតាមរណ្ដៅនីមួយៗ

ការថែទាំ

ការស្រោចស្រព៖

ទឹកជាកត្តាសំខាន់ សំរាប់បំលែងសារធាតុចិញ្ចឹម គឺធ្វើឲ្យជីជាតិទាំងឡាយនៅក្នុងដីរលាយ ហើយអាចឲ្យដំណាំស្រូបយកបានទៅចិញ្ចឹមសរីរាង្គ។
ត្រប់ជាប្រភេទដំណាំមួយ ដែលត្រូវការទឹកជាប្រចាំ ដើម្បីរក្សាសំណើមដី
ចាប់ពីពេលដាំភ្លាម ត្រូវតែស្រោចទឹកភ្លាម ហើយបន្តស្រោចជា ធម្មតាមួយថ្ងៃ ១ទៅ២លើក គឺពេលព្រឹក និង ល្ងាច
នៅពេលត្រប់ចាប់ផ្ដើមចេញផ្កា រហូតដល់ ប្រមូលផលវាត្រូវការទឹក ច្រើនជាងពេលដាំ
ក្នុងដំណាកាលនេះ អាចបញ្ចូលដោយម៉ាស៊ីន ទៅតាមចន្លោះរងក៏បាន ហើយបាញ់ឲ្យជោគក៏បាន ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យ ដីមានសំណើមកាន់តែខ្លាំង ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ជាពិសេសនៅរដូវប្រាំង

ការប្រើប្រាស់ជី៖

ផ្តល់ជីធម្មជាតិដូចជា កំប៉ុស្ដ៏ផ្សំលាមកសត្វគ្រប់ប្រភេទ ជីស្រស់ ឬជីបៃតង់ សុទ្ធសឹងជាសមាសធាតុ ដែលបណ្ដាលឲ្យលូតលាស់លឿន និងទិន្នផលខ្ពស់
ជីអាចម៍មាន់គេប្រើកំរិតពី ៨ទៅ១០ តោន/ហត
ជីលាមកគោ ក្របី ចំនួនពី១៥ ទៅ២០ តោន/ហត ជាពិសេសគឺដាក់នៅពេលដាំ ដែលហៅថាទ្រាប់បាត
ដំណាំនេះត្រូវការសារធាតុសំខាន់ ដួចជា៖ N,P,K,Ca,S,Fe និង B

កាលណាកង្វះសារធាតុទាំងនេះ អាចលេចចេញនូវសញ្ញាដូចតទៅ៖

កង្វះធាតុអាសូត៖ ធ្វើឲ្យដើមមែកឈរត្រង់ ស្លឹកខៀវស្រអាប់ ហើយតឿមិនបែកមែក
កង្វះធាតុផូស្វ័រ (P)៖ ស្លឹកប្រផេះស្រអាប់ ហើយធ្វើឲ្យស្លឹកឆាប់ ប្រែពណ៌ទៅជាលឿង ទុំជ្រុលមុនអាយុ ដើមមែកមិនរឹងមាំ
កង្វះធាតុប៉ូតាស្យូម (K) និង ដែក (Fe)៖ ធ្វើឲ្យពណ៌បៃតង់នៃត្រួយខ្ចីៗ របស់ស្លឹកក្លាយ ទៅជាពណ៌លឿង ព្រមទាំងលូតលាស់ មិនពេញលេញ ឆាប់ទទួលរងជម្ងឺផ្សេងៗ ពិសេសជម្ងឺផ្សិតលើស្លឹក

ដំណាក់កាលប្រើប្រាស់ជី៖

មុនពេលដាំ ទ្រាប់បាត ប្រើជី ១៥.១៥.១៥ ចំនួន២០០គក្រ/ហត
ក្រោយដាំរយៈពេល ៧ទៅ១០ ថ្ងៃ ប្រើជីអ៊ុយរ៉េ ៤៦% ចំនួន ៦៥ គក្រ/ហត ដោយលាយទឹកស្រោច ឬដាក់ក្បែរគុម្ព ហើយស្រោចទឹកក៏បាន
រយៈពេលបីអាទិត្យក្រោយដាំ គេដាក់ជីបំប៉នប្រភេទ ១៥.១៥.១៥ ចំនួន ២០០ គក្រ/ហត ដោយដាក់តាមចន្លោះគុម្ពហើយលុបដីឲ្យជិត ស្រោចទឹកឲ្យជោគ
លើកចុងក្រោយគឺ ដាក់ជីប្រភេទអ៊ុយរ៉េ ចំនួន ៨២គក្រ លាយជាមួយជីផូស្វាត (P2O5 ២០%) ចំនួន១០០គក្រ ដើមដាក់លើផ្ទៃដី ១ហត នៅពេលត្រប់ ចាប់ផ្ដើមប្រមូលផល លើកទី១ មានរយៈពេល ៦៥ ទៅ ៧០ថ្ងៃ ក្រោយពេលដាំ

ការកំចាត់ស្មៅ៖

កំចាត់ស្មៅ គឺគេចាប់ផ្ដើមអនុវត្តន៏ តាំងពីចាប់ផ្ដើមភ្ជួរដីមក ដោយរាស់ប្រមូលដុតចោល ទើបភ្ជួរដី
ដាំដុះលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ មុនរាស់យកស្មៅចេញ គេប្រើថ្នាំសំលាប់ស្មៅឈ្មោះ Glyphosate ឬ Glycine ៤៨ ក្នុងដី ១ហត ផ្ទៃដីប្រើ ២,៥ លីត្រ
វិធីប្រើគឺកំរិត ៦០ ទៅ ៧០ CC លាយទឹក ២០លីត្រ បាញ់លើផ្ទៃ ២០០ម២ ក្រោយពីបាញ់រយៈពេល ៧ថ្ងៃ ទើបចាប់ផ្ដើមរាស់ប្រមូល ផលយកស្មៅចេញហើយភ្ជួរហាលដី
វិធីសាស្ដ្រធ្វើដោយចបគឺ ក្រោយដាំ ២អាទិត្យ ត្រូវជ្រំជ្រោយ ដីឲ្យស្មៅចង្រៃងាប់
លើកទី២ អាចជំរះយកស្មៅចេញ តែមិនជ្រំជ្រោយដីឡើយ

ជម្ងឺ និងសត្វល្អិតបំផ្លាញ

ជម្ងឺ៖

ត្រប់ជាប្រភេទដំណាំមួយដែលទទួលរងការបំផ្លាញពីជម្ងឺផ្សិត ដូច ដើម ស្លឹក ឬស និងផ្លែ
ជម្ងឺរលួយគល់កូនត្រប់៖ ឈ្មោះ (Damping off Pythium SPP Rhizoc tonia Spp) តាមធម្មតា
ជម្ងឺផ្សិតតែងតែកើតឡើងដោយលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុនិងបណ្ដាលមកពី កត្តាសំណើម នៃដី
ប្រភេទជម្ងឺរលួយគល់កូនត្រប់ឈ្មោះ Dam Ping នេះគឺ បំផ្លាញកូនត្រប់ទើបនឹងដុះរហូតដល់ កូនត្រប់មានសន្លឹក ពិតលក្ខណៈពិសេសរបស់វា គឺបណ្ដាលមកពីដីដែលមានមេរោគ។

វិធានការការពារ

ត្រូវបាចកំបោរសចំនួន ២៥០ ទៅ ៣៥០គក្រ/ហត ហើយភ្ជួរលុបរយៈពេលពីរសប្ដាហ៏
ទើបរៀបចំដីដាំបាញ់ថ្នាំផ្សិតដូចជា Mancozeb Maneb ឬ Captan មួយអាទិត្យម្ដងៗ ចាប់ពីសាបរហូត ដល់ត្រប់ចេញផ្កា និងផ្លែ

សត្វល្អិត៖

សត្វល្អិតដែលបំផ្លាញដំណាំត្រប់មានពីរក្រុមធំៗគឺ ក្រុមចោះ និង ស៊ីបំផ្លាញព្រមទាំងក្រុម ជញ្ជក់យករុក្ខរស

ក្រុមស៊ីបំផ្លាញ៖ ដង្កូវស៊ីរូងផ្លែ ដើម ស្លឹកដូចជា
ដង្កូវស៊ីរូងផ្លែ និងដើម៖ ឈ្មោះ Egg Plant Fruit and Shoot bore ដែលមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ដ្រ Leucinodes Orbonalis នៅក្នុងគ្រួសារ Lepidoptera លំដាប់ Pyraliden
លក្ខណៈនៃការបំផ្លាញមេអំបៅ តែងពងដាក់ស្លឹកផ្នែកខាងក្រោមរាយៗជាក្រុមខ្លះទៀត ពងដាក់លើផ្កា និងដើម ក្រោយមកពងវា ញាស់ហើយចោះចូលទៅដើមផ្នែកខ្ចីនៃត្រួយ ឬ ក្ដិបខ្ចីៗ ធ្វើឲ្យត្រួយនៃដំណាំត្រប់ស្រពោនផ្លែត្រប់ ស្អុយមិនអាចលូតលាស់បានជាពិសេស

វិធានការការពារ

ជ្រើសរើសពូជធ្ងន់ទ្រាំល្អ
រៀបចំដីឲ្យត្រឹមត្រូវ
ផ្លាស់ប្ដូរមុខដំណាំជ្រើសរើសរដូវដាំឲ្យមានចន្លោះជួរ និងគុម្ពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ
កាត់រំលោះស្លឹកចោលខ្លះ
សំអាតស្មៅក្នុងចំការ
ប្រើវិធានការគីមី ដើម្បីរួមផ្សំ ពេលសត្វល្អិតទើបនឹងកើត

ការប្រមូលផល

ត្រប់សណ្ដាយផ្លែវែង អាចមានអាយុប្រហែលគ្នានឹងត្រប់ផ្សេងៗដែរ អាស្រ័យទៅតាមប្រភេទពូជ
ពូជទំនើបចន្លោះពី ៦៥ ទៅ ៧៥ថ្ងៃ
ពូជក្នុងស្រុកចន្លោះពី ៧៥ ទៅ ៨០ថ្ងៃ
ទិន្នផលចន្លោះពី ៨ ទៅ ១៣ តោន/ហត
ត្រប់អាចប្រមូលផល បានច្រើនសារ អាស្រ័យលើការថែទាំ និងការកាត់ស្លឹកចាស់ៗ ចោលនៅពេល វាបន្ថយផ្កា
ដើម្បីឲ្យផ្លែត្រប់រក្សាបាននូវ សោភ័ណភាពល្អ និង គុណភាព ត្រូវធ្វើការប្រមូលផល ពេលព្រឹកព្រលឹម ឬល្ងាចត្រជាក់
ក្រោយពីទឹកហើយ បេះហើយត្រូវយកទៅ ផ្សើមទឹកជាចំហាយ បន្តិចៗទើបរៀបចំទុកដាក់ ក្នុងឧបករណ៍ដឹកជញ្ជួន

ចំណាប់អារម្មណ៍

បងប្អូនមានដីចម្ការទំនេរ មិនចង់ទុកចោល អាចសាកល្បងដាំដុះដំណាំត្រប់នេះបាន ព្រោះដំាំណាំនេះ មិនពិបាកថែទាំងាយស្រួល ឆាប់ប្រមូលផល។ មុនដាំដុះបងប្អូនត្រូវចេះជ្រើសរើសពូជដែលឆាប់បានផល ធន់នឹងសត្វល្អិតបំផ្លាញជាដើម ដើម្បីឲ្យការដាំដុះ កាន់តែទទួលបានទិន្នផលល្អ និងសមស្របសម្រាប់ទីផ្សារ។